دستيابي به آرمانهاي بلند نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران مستلزم تلاش همهجانبه در تمام ابعاد فرهنگي، علمی، اجتماعي و اقتصادي است. از اين رو تدوين و اجراي برنامههاي پيشرفت در بازههاي زماني معين و اختصاص منابع لازم براي تحقق اهداف اين برنامهها از لوازم ضروري احراز جايگاهي در شأن ايران اسلامي است. از سوي ديگر مقولۀ علم و فناوري از مهمترين زيرساختهاي پیشرفت كشور و ابزار جدي رقابت در عرصههاي مختلف است. به اين ترتيب تحقق آرمانهاي متعالي انقلاب اسلامي ايران نظير احياي تمدن عظيم اسلامي، حضور سازنده، فعال و پيشرو در ميان ملتها و كسب آمادگي براي برقراري عدالت و معنويت در جهان در گرو پيشرفتي همهجانبه در علم است؛ علمي كه داراي سه شاخصۀ عدالت، معنويت و عقلانيت است.
تحقق این هدف نیازمند ترسیم نقشة راهي است که در آن نحوة طی مسیر، منابع و امکانات لازم، تقسیم کار در سطح ملی و الزامات طی اين مسیر به طور شفاف و دقیق مشخص شده باشد. به این ترتیب لازم است چشمانداز و راهبردهای علم و فناوری در سطوح کلان و عملیاتیتر نظیر برنامههای پنجسالة توسعة کشور، تدوین شود. از این رو، در ترسیم اين نقشه كوشش شده، تا با الهامگیری از اسناد بالادستي و بهرهگیری از ارزشهای بنیادین استخراجشده و توجه به اهداف راهبردی نظام جمهوری اسلامی ایران، چشمانداز علم و فناوری در افق 1404 هجری شمسی تبیین شود. در این چشمانداز، «جمهوری اسلامی ایران با اتكال به قدرت لايزال الهي و با احياي فرهنگ و برپايي تمدن نوين اسلامي- ايراني براي پيشرفت ملي، گسترش عدالت و الهامبخشي در جهان، کشوری برخوردار از انسانهاي صالح، فرهيخته، سالم و تربيتشده در مكتب اسلام و انقلاب و با دانشمنداني در تراز برترينهاي جهان؛ توانا در توليد و توسعۀ علم، فناوري و نوآوري و به كارگيري دستاوردهاي آن و پيشتاز در مرزهاي دانش و فناوري با مرجعيت علمي در جهان» خواهد بود.
رهبر معظم انقلاب اسلامي با دركي هوشمندانه از ظرفيت كشور در ايفاي اين نقش خطير و نيز با اشراف بر امكانات و استعدادهاي عظيم موجود در كشور، خواستار هدفگذاري دقيق در زمينۀ علم و فناوري و برنامهريزيهاي عملياتي، زمانبندي شده و يكپارچه در سطوح مختلف اين عرصه شدهاند. ايشان در تأكيدات مكرر خود بهترين بهرهبرداري از مجموعۀ منابع كشور را براي طي حركتي منظم و پيوسته از وضعيت موجود به جايگاه علمي آرماني را در قالب نقشۀ جامع علمي كشور مطالبه نمودهاند. اين تأكيدات در كنار رهنمودهاي سالهاي گذشتۀ معظمله با مضامين جنبش نرمافزاري و نهضت توليد علم و نيز انتظار جدي ايشان براي اهتمام و جديت در مسير پيشرفت علمي كشور موجب گرديد كه تدوين نقشۀ جامع علمي كشور به طور ويژه در دستور كار شوراي عالي انقلاب فرهنگي قرار گيرد.
بر اساس تعريف، نقشۀ جامع علمي كشور مجموعهاي جامع، هماهنگ و پويا از مباني، اهداف، سياستها و راهبردها، ساختارها و الزامات تحول راهبردي علم و فناوري مبتني بر ارزشهاي اسلامي و آيندهنگر براي دستيابي به اهداف چشمانداز بيستساله كشور است. در اين سند تلاش شده به مبانی ارزشی و بومی کشور، تجربیات گذشته و نظریهها و نمونههای علمی و تجارب عملي تكيه شود. در اين خصوص توجه به نكات زير ضروري است:
با ابلاغ نقشة جامع علمی كشور لازم است کلیه دستگاهها اجرایی و نهادها نهایت تلاش خود را برای اجرای کامل برنامهها و اقدامات آن بکار گیرند. اميد است كه با اجرای این نقشه زمينه و بستر لازم براي تحقق كامل اهداف نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران و انتظارات بهحق مقام معظم رهبري از جامعة علمي فراهم شود، انشاءالله.
محمود احمدینژاد
رئيس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی